این مکتب شناخت شناسی، منابع اندیشه و پژوهش در هر دانشی از جمله علم تاریخ را به مشاهدات عینی و ملموس محدود می کند؛ تنها رویدادها و پدیده هایی را در تاریخ انسان می پذیرد که بر این بنیان استوار باشد.
تاریخ نگار اثبات گرا (پوزیتیویست) هرگز به معماها، ابهامات و تاریکی های تاریخ نمی اندیشد و پاسخی برای آنها ندارد و بدنبال آنهم نیست! زیرا نقشی برای تجربه تاریخی در بازسازی جامعه نمی بیند! پس اگر رویداد یا پدیده ای برایش قابل اثبات نباشد، آنرا به آسانی انکار می کند؛ و آنچه در حواس مادی او نگنجد را فاقد ارزش پژوهشی می داند. اثبات گرا نیز همچون پندارگرا نه در پی شناخت تاریخ است و نه توان دریافت حقیقتی در تاریخ را دارد!
اثبات گرا از ساخت فرضیه و تئوری تاریخی بر پایه داده های عینی خودداری می کند؛ زیرا هر تبیین تاریخی تنها تصویری است از تاریخ حقیقی که جز آفریده اندیشه انسانی نیست.
اگر تبیینات تاریخی پندارگرایان فاقد پایه های علمی است، اثبات گرایان از توضیح نشانه مادی و عینی تاریخی فراتر نمی روند و از خرد انسانی در ساخت نظریه تاریخی بهره نمی گیرند و به شکاکیت می افتند.
از دید یک مورخ اثبات گرا تبیین نژادی و قوم مدارانه تاریخ از همان ارزشی برخوردار است که نظریه مارکسیستی تاریخ. اثبات گرا فاصله زمانی و مکانی پژوهشگر با رویداد تاریخی را بهانه ناتوانی در دستیابی به حقیقت تاریخ قرار می دهد. ولی سیر پیشرفت در بازسازی تاریخ گذشته نشان از نادرستی دیدگاه اثبات گرایان دارد.