کاربست سامانمند روش تاریخ سازی از سوی لایه های پنهان قدرتهای سلطه گر جهانی، زمینه ساز پیدایی"تئوری توطئه" در بررسیهای تاریخ ایران گشت. کاربرد این دیدگاه انحرافی نیز، که واکنشی در برابر تاریخ سازیهای هدفمند سلطه گران جهانی، و نیز پیامد روانشناختی و فرهنگی روابط سلطه گر – زیر سلطه است، در تبیین تحولات تاریخ ایران دیده شده است.
در "تئوری توطئه"، هر تحول و رویداد و اثر و یافته ای به کانونهای پنهان سلطه گران جهانی نسبت داده می شود؛ بدینگونه نقش آنها در تاریخ انسان هم ارز نقش "خداوند" در جهان ارزیابی می شود. از این دیدگاه، هیچکدام از اسناد و مدارک تاریخی نیز قابل اعتماد نیستند و به "ظن قوی" ساخته کانونهای توطئه گر قدرتهای جهانی اند. ولی باید دانست که در میان پژوهشهای بیگانگان، آثار ارزنده که حقایق تاریخی بسیاری را آشکار می سازند نیز یافت می شود؛ حقایقی که حتی از لابلای نوشتجات همان تاریخ سازان هدفدار نیز می توان بیرون کشید زیرا بدلیل وجود گرایشهای چندگانه در میان آنها و نیز عدم امکان انحصاری کردن پژوهشهای تاریخی، نه تنها دست آنها در جعل و تحریف خیلی باز نیست، بلکه بیشتر آنها معمولا احتیاط را نیز از دست نمی دهند! چنانکه هرتسفلد که معبد یونانی پاسارگاد را "آرامگاه کوروش" می نامد، با یونانی دانستن معماری آن، و در عین حال عدم امکان وارد کردن مصالح و معمار از یونان در زمان کوروش، زیرکانه راهی برای پشیمانی باز می گذارد و این احتمال را می دهد که بنا اساسا ساخته دست یونانیها در دوره ای است که به ایران آمده اند.