احمد کسروی متولد سال1269ش است.او درجوانی آرای تجدد طلبانه پیدا می کند و درزمان وزارت داور،درعدلیه رژیم رضاشاه،مدتی به عنوان دادستان تهران به کار مشغول می گردد. کسروی ازسال1311ش به فعالیت های اجتماعی و فرهنگی در مسیر ترویج افکار خود می پردازد.سال1312ش دراوج اختناق رضاشاهی،به انتشار "ماهنامه پیمان" می پردازد.به دلیل جهت گیری ضدالاهی و به ویژه ضد شیعی آرای کسروی،رژیم رضاشاه که هرنوع امکان فعالیت فرهنگی اصیل را از بین برده بود،به او اجازه فعالیت و ترویج آرای خود را داد. کسروی گرایش شدیدا ناسیونالیستی داشت و به بیماری لاعلاج روشنفکران این دوره در خصوص به اصطلاح "اصلاح زبان فارسی" از کلمات عربی مبتلا بود.کسروی در مسیر ترویج آرای خود،به تالیف و انتشار کتب مختلف نیز پرداخت.
کسروی اگرچه فردی ،سکولاریست بود و نقش چندانی برای دین در امر حکومت قائل نبود،داعیه نحوی رفرماسیون مذهبی! به ویژه علیه شیعه و روحانیت اصیل آن را داشت. کسروی به عنوان یک روشنفکر التقاطی یا به اصطلاح دینی، به ترویج نحوی آیین مذهبی ابداعی خود به نام «پاک دینی» پرداخت.آن گونه که از سخنان کسروی بر می آید،او پاک دینی!ابداعی خود را جانشین اسلام می دانست و می گفت: «پاک دینی جانشین اسلام استس،دنباله آن است.در گوهر و بنیاد،جدایی نمی باشد.جدایی در راه و برخی پایه گذاری ها است.واین بایستی باشد،خواست خدا چنین بوده؛آیین او این می باشد» آن گونه که به نظر می آید، اوبرای خود شأن و رسالت هدایت بشر را قائل بوده است. او در "رساله من چه می گویم؟" خود را طبیبی می داند که "بر سر بیمار رنجوری فرارسیده است" جالب است که برخی دعاوی کسروی در رسالات ماهنامه پیمان،بازگویی آرایی در خصوص "پلواریسم دینی"(بدون ذکر این اصطلاح) می باشد. کسروی پس از دعوی دین سازی که البته از دعوی نحوی "پاک سازی دین" آغاز گردیده و به دین سازی منجر گردید،یه پی ریزی عبادت خاص خود نیز می پردازد. کسروی به تبع اندیشه روشنفکری،دین را ذیل خردگرایی منقطع از وحی تعریف می کند.
کسروی به لحاظ سیاسی طرفدار لیبرالیسم مبتنی بر مشروطه" بوده و در رساله "مشروطه بهترین شکل حکومت" به تبیین آرای خود در این خصوص می پردازد. کسروی معتقد به در پیش گرفتن رویکرد مبتنی بر "اندیشه پیشرفت ناسوتی" و تجددگرایی سطحی،ذیل ایدئولوژی ناسیونالیسم بوده است.آن گونه که از نوشته های کسروی برمی آید،او منکر معاد جسمانی بوده و نحوی تلقی خاص از وحی داشته است.... کسروی عقاید کفرآمیز در خصوص انکار ختم نبوت نیز دارد.
کسروی پس از فرار رضاشاه،همراه با موج انتقاداتی که علیه او را افتاده بود،به سرزنش رضاشاه می پردازد،اما در سالهای اوج قدرت آن شاه مستبد،به ستایش او می پرداخت. کسروی همچنین به ستایش از اعمال زشت و خشونت بار رضاشاه علیه شیعیان و جلوگیری از اجرای مراسم عزاداری سالار شهیدان می پردازد.اساس کسروی به عنوان یک روشنفکر التاطی اندیش و ناسیونال-لیبرالیست،دشمنی ویژه ای با تفکر شیعی و روحانیت شیعه به عنوان پاسدار معارف قدسی شیعه داشت. کسروی با نگارش رساله زشت و پر از توهین و دروغ به نام "شیعی گری" به اهانت به این آیین مقدس و انکار مهدویت و نیز بیان زشت ترین توهین ها پرداخت. کسروی از علاقمندان طالبوف و ملکم خان و روشنفکران اروپایی "عصر روشنگری " بود در آرای اقتصادی کسروی،تقلیدی بارز از آرای سیسموند دوسیسموندی،اقتصاددان سوئیسی مبلغ سوسیالیسم تخیلی،دیده می شود.
درپی تداوم کفرگوئی ها و اهانت های تحریف گرانه کسروی نسبت به حقایق دینی و معانی و معانی قدسی آیین تشیع،سرانجام به سال1324ش توسط "فدائیان اسلام" اعدام انقلابی گردید.
شهریار زرشناس- نگاهی کوتاه به تاریخچه روشنفکری در ایران جلد دوم ص72-74