هنگامی که یوشع به شهرهای حبرون و یرموت و لاخیش عجلون و اورشلیم حمله میکند و تمامی ساکنان این شهرها را از پیر و جوان، زن و مرد، کودک و نوجوان از دم سر میبرد، پادشاهان این شهرها می گریزند و خود را در غاری پنهان میکنند. سربازان یوشع ایشان را می یابند:و چون ملوک را نزد یوشع بیرون آوردند، یوشع تمامی مردان اسرائیل را خواند و به سرداران مردان جنگی که همراه وی می رفتند، گفت: نزدیک بیایید و پای های خود را بر گردن این ملوک بگذارید. پس نزدیک آمده، پای های خود را برگردن ایشان گذاردند. 1سپس یوشع پادشاهان را به صلیب میکشد و ایشان را به آتش میسوزاند و خاکسترشان را نیز به باد میدهد.
بر اساس این دستور باید بررسی نمود که برخورد ایشان با ساکنان سرزمین کنعان چگونه بوده است .کتاب مقدس می نویسد، وقتی قوم خدا با اهالی مدیان برخورد کردند:و با مدیان به طوری که یَهُوه موسی را امر فرموده بود جنگ کرده همة ذکوران را کشتند. و بنی اسرائیل زنان مدیان و اطفال ایشان را به اسیری بردند و جمیع بهایم و جمیع مواشی ایشان و همة املاک ایشان را غارت کردند. و تمامی شهرها و مساکن و قلعه های ایشان را به آتش سوزانیدند... و موسی بر رؤسای لشکر یعنی سرداران هزاره ها و سرداران صدها که از خدمت جنگ باز آمده بودند غضبناک شد و موسی به ایشان گفت: آیا همة زنان را زنده نگاه داشتید؟... پس الآن هر ذکوری از اطفال را بکشید و هر زنی را که مرد را شناخته، با او همبستر شده باشد بکشید. و از زنان هر دختری را که مرد را نشناخته و با او همبستر نشده برای خود زنده نگاه دارید... و از انسان از زنانی که مرد را نشناخته بودند سی و دو هزار نفر بودند.1
یکی از سهمگین ترین کشتار های کتاب مقدس کشتار مردم سرزمین پهناور باشان هست کتاب مقدس می نویسد:پس یَهُوه خدای ماعوج، ملک باشان، را نیز و تمامی قومش را به دست ما تسلیم نموده و در آن وقت همة شهرهایش را گرفتیم و شهری نماند که از ایشان نگرفتیم یعنی شصت شهر و تمامی مرزبوم اَرجوب که مملکت عوج در باشان بود. جمیع اینها شهرهای حصاردار با دیوارهای بلند و دروازه ها و پشت بندها بود سوای قُرای بی حصارِ بسیار کثیر. و آنها را بالکلّ هلاک کردیم. هر شهر را با مردان و زنان و اطفال هلاک ساختیم.1
یوشع در ادامه کشورگشایی های خود به سرزمین اریحا رسید و به شهر حمله ور شد:و قوم یعنی هرکس پیش روی خود به شهر برآمد و شهر را گرفتند. و هرآنچه در شهر بود از مرد و زن و جوان و پیر و حتی گاو و گوسفند و الاغ را به دم شمشیر هلاک کردند... و شهر را با آنچه در آن بود به آتش سوزانیدند. لیکن نقره و طلا و ظروف مسین و آهنین را به خزانه خانة یَهُوه گذاردند.1
بنی اسرائیل در مسیر بازگشت از مصر به سرزمین کنعان، می خواستند از میان سرزمین سیحون عبور کنند، اما پادشاه سیحون اجازه عبور به ایشان را نداد، به همین علت بنی اسرائیل به سیحون حمله کردند:
و یَهُوه خدای ما او را به دست ما تسلیم نموده او را با پسرانش و جمیع قومش زدیم. و تمامی شهرهای او را در آنوقت گرفته مردان و زنان و اطفال هر شهر را هلاک کردیم که یکی را باقی نگذاشتیم.1
بنا بر آموزه های کتاب مقدس هنگامی که قوم خدا از مصر رهایی می یابند و می خواهند در ارض موعود ساکن شوند.خداوند درباره ساکنان بومی این سرزمین، چنین فرمان می دهد:اما از شهرهای این امت هایی که یَهُوه، خدایت، تو را به ملکیت می دهد، هیچ ذی نفس را زنده مگذار. بلکه ایشان را... بالکل هلاک ؛ ساز.1
انواع وسایل مکانیکی برای رفاه بیشتر
احمد بن موسی از دانشمندان دوره مأمون، عاشق تکنیک و یکی از صنعت کاران نابغه بود. یکی از آثار عربی زبان یادآور میشود که «او چیزهایی اختراع میکند که نه برادرش محمد اختراع کرده و نه شخصی دیگر از پیشینیان اعم از هِرُن و دیگران که با علم ترتیب دادن هوشیارانه وسایلی که خود به خود حرکت میکنند دقیقا سرو کار داشتهاند.» ... کتاب مفصل او به نام کتاب تنظیم و ترتیب هوشیارانه وسایل(کتاب الحیل) با استعدادترین افراد غرب را متعجب کرده مجذوب اهمیت خود میگرداند.148برخی از اختراعات احمد بن موسی: ظرفی که فقط حیوانات کوچک میتوانند از آن آب بیاشامند. کوزه‌هایی که برای مصرف در حمام و یا ریختن شربت که از آنها هر بار به میزان معینی مایع میتوان خارج کرد به طوری که میزان معین بعدی پس از یک فاصله زمانی کوتاه میتواند خارج شود. ظرفهایی که وزن مخصوص مایعات به وسیله آنان قابل محاسبهاند. تعبیه ظرفی که به محض خالی شدن، خود به خود دوباره پر گردد. شیشههایی که از آنها بر حسب احتیاج مایعی مخصوص یا مخلوط مثلا شربت و آب و یا مخلوط این دو را در آنِ واحد بتوان سرازیر کرد. چراغهای روغنی که دارای فتیله خودکارند و روغن آنها نیز به میزان لازم به طور خودکار جریان یافته و در باد هم خاموش نمیشود. دستگاهی که به طور خودکار موقعی که در آبیاری میزان آب به سطح معینی برسد سوت میکشد و انواع فوارهها و هنرنمایی هایی بدین وسیله که مثلا آب فواره خود به خود تغییر فرم بدهد و ...149
به طوری که احمد بن موسی اثبات کرد مسلمانان تکنسینهای باذوق و زبردست و مکانیکهای با مهارتی بودند. دقت زیادی به کار بردند تا آب را به خدمت خود در آوردند؛ چیزی که زندگیشان بستگی زیادی به آن داشت. برای آبیاری زمین انواع چرخهای آبی، پمپها و ماشینهایی که با روش هرمی آب را بالا میکشند و حتی دستگاهی برای بالا کشیدن آب به وسیله به کار بردن آتش ساختند.161
ما خبر نداریم که وزیر عبدالرحمان سوم با چه دستگاهی نوشتههای اداری خود را چاپ میکرد و به ادارات اندلس میفرستاد. ولی این مسلم است که اعراب اسلامی با ماشین چاپ ـ پرس ـ خود اضافه بر پول کاغذی کارت نیز چاپ میکردند.80چینیها، مسلمانان و اروپاییهایی مثل کستر هلندی و گوتنبرگ آلمانی به ترتیب در این عمل بزرگ تمدن یعنی اختراع چاپ سهیم بودند بدون این که لزومی داشته باشد در مورد هر کدام از این ملتها تاثیر مستقیم آموختن هنر چاپ از همدیگر احتمال داده شود.79
در حدود 130 هجری مسلمانان، اسیران جنگی چینی را که از آن سرزمین همراه آورده بودند در شهر سمرقند مقیم کردند و شرط آزادی آنان را ادامه شغل سابقشان قرار دادند. آن گاه معلوم شد که بعضی از اسرا در کارخانه کاغذسازی کار میکردهاند. همین سبب شد که در شهر سمرقند صنایع کاغذسازی مهمی رشد کرد.78وزیر برمکی هارون الرشید به نام یحیی بن فضل در سال 178 هجری در شهر بغداد اولین آسیاب یا آبدنگ را برای کاغذ سازی این شهر تاسیس کرد.79المن اشترومر در 1389 میلادی پادنگی برای تهیه مواد اولیه کاغذ در نزدیکی نورنبرگ دایر کرد که این مسلما اولین کاغذ سازی آلمان است. ایتالیا کشوری است که در 1340 میلادی اولین پادنگ کاغذ سازی اروپای مرکزی را دایر کرد . بدین ترتیب ایتالیا 49 سال زودتر از آلمان و اسپانیای اسلامی حدود ششصد سال زودتر از ایتالیا و شهرهای آسیایی و افریقایی اسلامی دهها سال زودتر از اسپانیای اسلامی به صنعت کاغذ سازی دست یافتند.76
هواپیما
از این مطلب که مسلمانان در تسخیر آسمان نیز شهامت فعالیت داشتهاند کسی باخبر نیست. در حدود 265 هجری یک پزشک اسلامی به نام عباس ابن فرناس در اسپانیا اولین وسیله پرواز را ساخت که با پارچه و پر آن را پوشش داده بود. ابن فرناس واقعا موفق شد که با این وسیله زمانی طولانی خودش را در هوا نگاه دارد و سعی کند که آن وسیله را هدایت کند. تا این که روزی سقوط کرد ... بدین وسیله آن آرزوی کهن ایکاروس که در زمان خودش به زحمت برآورده شده بود دوباره بر روی زمین متلاشی شد.161
انواع ساعت
مسلمانان دقت زیادی برای اختراع انواع ساعتهای خورشیدی به کار بردند که با استفاده از علم مثلثات فضایی و از روی جدولی که برای هر محل خورشید حساب شده بود شخص میتوانست دقیقا موقع روز را بخواند. نابترین اختراعشان از نوع ساعتهای خورشیدی یک نوع ساعت خورشیدی کوچک قابل حمل به فرم استوانه است. یکی از این ساعتهای مسافرتی در شهر رایشنا به دست هرمن رسید که او طرح استادانه آن را مفصلا شرح داده است. 169مسلمانان در ساختن ساعتهای خورشیدی زمینه وسیعی داشتند. ولی در ساختن ساعتهای دیگر نیز تخصص فراوانی نشان دادهاند. ساعتهایی که به وسیله فشار آب و فشار جیوه و اثر حرارت شمع و یا وزنه به حرکت در میآمدند. در میان ساعتهایی که تکنسینهای آنها اختراع کردند یک ساعت خورشیدی زنگی بود که در هنگام ظهر جامی فلزی را به صدا در میآورد ...در سال 191 هجری هارون الرشید سفیری به نام عبدالله را به دربار کارل کبیر، قیصر فرانک که در شهر آخن صدارت میکرد فرستاد. عبدالله یکی از این دستگاههای عجیب را به عنوان هدیه همراه برده بود. آینهارد که منشی کارل کبیر بود در توصیف نارسایش چنین مینویسد: «این ساعت از جنس فلز برنجی بود و آن را با مهارت حیرت انگیزی به هم وصل کرده بودند. یک ساعت آبی، حرکت دوازده ساعته را اندازه گیری میکرد و در آخر، دوازده گلوله به پایین میافتادند و با افتادنشان جامی را که در زیر آن بسته بودند به صدا در میآوردند. به همین تعداد هم اسب سوار ظاهر می شدند که در آخر ساعات از دوازده در بیرون میپریدند و بر اثر پرش آنها درهایی که قبلا باز بودند بسته میشد. ولی خیلی چیزهای دیگر تعجبآور هم در این ساعت مشاهده میشد که شمارش آنها الان به درازا میکشد ...»170
انواع آسیاب
آسیاب سازی تخصصی است که از کشورهای اسلامی آمده است و انواع و اقسام آن را مانند آسیاب دستی قابل حمل، آب آس و باد آس اختراع کرده و به اروپا دادهاند ... نه تنها تعداد زیادی از کتابهای علمی که از آثار جهان اسلام بود اروپاییان به نام خود ارائه دادهاند بلکه بسیاری از اختراعات را نیز به شکلهای مختلف به حساب خودشان گذاشتهاند و برای بعضی از آنها سند سازی هم کردهاند که بادآس(آسیای بادی) نیز یکی از آنهاست ... قبل از جنگهای صلیبی آسیاب بادی در آسیا و به خصوص در ایران بود ولی در اروپا وجود نداشت.77
ابتدا خوارزمی از علم حساب (آریتمتیک) برای حل مسائل روزانه زندگی و برای محاسبه‌های علمی استفاده کرد و آن را به طور سیستماتیک پایه ریزی نمود ... خوارزمی جد این علم به حساب میآید.191به خصوص جبر نیز به وسیله خوارزمی برای اولین بار تحت قاعده و قانون درآمد که بعدا توسط دانشمندان دیگر اسلامی به علمی دقیق مبدل شد.191از جبر ابوکامل ـ که در مصر سکونت داشت ـ و از آثار بیرونی و ابن سینا و کرجی است که لئوناردو فون پیزا (1180 تا 1240) معادلههای مربع و مکعب را آموخته است. این مسائل را بعدها در کتابی به نام کتاب اباکی به شاگردانش میآموزد.191
از جمله نوآوریهایی که باید به آن اشاره کرد این بود که محاسبات اعشاری به وسیله دانشمندان اسلامی تعبیه شد. غیاث الدین جمشید کاشانی (832-790 هجری) دانشمند علم نجوم، ردیف اعداد را به نهایت درجه تکمیل کرد. به این ترتیب که او اعداد کسری را به آخر آنها نیز اضافه کرد؛ یعنی 210125 ، که به جای آن 28100 میتوان گذاشت را به صورت 08/2 تغییر داد. کاری که بدون آن امروزه نه پیرزن تخم مرغ فروش و نه پیرمرد شیر فروش میتوانست به راحتی حساب کند و نه محاسبات مشکل جرح و تعدیلی میتوانست انجام گیرد و محاسبه لگاریتمی هم که اصلا غیر ممکن میشد.192
حسن بن موسی ـ از ریاضیدانان دوره مأمونـ در علم هندسه سرآمد بود. استعداد فراوان او در این دانش او را ممتاز و بی همتا کرده بود. حافظهای عالی و قدرت تصورش آن اندازه بود که به حل مسائلی توفیق مییافت که قبل از آن کسی موفق به حل آن نشده بود. در مورد او گفتهاند که برای تفکر در حل مسئلهای چنان در آن فرو میرفت که اگر در جمعی قرار داشت از آنچه آنان گفتگو میکردند هیچ نمیشنید.»150در میان آثاری که او مستقلا و بدون همکاری برادرانش نوشته است اثری درباره مقطع مخروطی وجود دارد. او کاشف ترسیم فرم بیضی نیز هست.150
دانشمندان اسلامی پایه گذار مثلثات سطحی و حجمی نیز هستند. بخشی که در قضاوت نهایی بین یونانیان وجود نداشته است. بدین ترتیب زمینه وسیع و تا آن زمان ناآشنایی به دست آمد که مورد استفاده نجوم و دریانوردی و اندازهگیریهای جغرافیایی قرار گرفت.193ابن سینا ... ضمنا مسئله کوچکترین مقیاس را چه در فلسفه و چه در فیزیک و ریاضی مطرح کرد سوالی که در قرن 17 میلادی به اختراع محاسبه بی نهایت کوچکها توسط نیوتون و لایب نیتس انجامید.194