زیگورات لینک ( وبلاگ فرعی زیگورات)

مطالب لینک داده شده در وبگاه زیگورات

زیگورات لینک ( وبلاگ فرعی زیگورات)

مطالب لینک داده شده در وبگاه زیگورات

ابن ندیم و کتاب الفهرست

پست های این جستار که برگرفته از کتاب "تاریخ سیاسی ایران باستان" بقلم محمود رضاقلی ست، به اتمام رسید و اینک توضیحی درباره برخی موارد:

ابن ندیم؛
در این پست نویسنده، کتابِ "الفهرستِ" ابن ندیم را به کل جعلی معرفی و با بولد کردن نام کوچک وی؛ "اسحاق" او را یهودی می داند. دلیل این امر مواردی است از قبیل :
  • حجم بسیار بالای افسانه بافی ها(نظیر ادعاها درباره سوزاندن اوستا و انتقال علوم اوستا به یونان و شگفتی های خط پهلوی!)
  • مبالغه ها درباره انتساب کتب بیشمار به برخی نویسندگان مانند جابربن حیان که 5000کتاب به وی نسبت داده شده( ٣٠٠ کتاب در فلسفه و ١٣٠٠ کتاب در مثال و ١٣٠٠ رساله در ادوات حرب و ٥٠٠ کتاب در طب و ٥٠٠ کتاب در نقض فلسفه و صدها کتاب و مقاله و رساله در موضوعهای گوناگون)
  • انتساب و مبالغه های بسیار درباره موارد بیشماری از ترجمه های کتب بدست مترجمین یهودی .
  • سرچشمه تمام علوم یونان باستان و دوره اسلامی را از میان فارسیان و به همت یهودیان می‌شناساند
  • بزرگنمایی در معرفی و انتساب کتب بسیار به شخصیت های دارای نسب یهودی همچون الکندی(فیلسوف) در مقابل فلاسفه بسیار مشهورتر یونانی
و ...

این افسانه بافی ها و بزرگنمایی های موجود در الفهرست باعث گردیده که نویسنده به تأسی از پورپیرار(که به احتمال زیاد اولین کسی ست که دراین باره پژوهشی عمیق و مفید انجام داده) ، ان کتاب را جعلی و ساخته شده در قرون بعد از زندگی ابن ندیم، معرفی کند.
این دیدگاه توسط یکی از پژوهشگران نقد شده و با بررسی ادعاهای الفهرست تا حدودی سره از ناسره مشخص شده است. البته نویسنده مقاله مورد ذکر ادعاها و نقدهای موجود در این جستار را تایید کرده اما جعلی بودن الفهرست را رد نموده است.
لینک مقاله بررسی الفهرست ابن ندیم :
بخش اول
بخش دوم

قسمتهایی از این مقاله پژوهشی اینجا نقل می شود:

نسخه اصلی الفهرست کتاب نسبتا واقع‌بینانه‌ و معتبری در زمینه معرفی کتابهای مولفین عرب و غیر عرب اعم از معاصر یا متقدم بوده است، و همین وجهه و اعتبار آن باعث شده است که کتاب او بعد از وفاتش به دست جریانهای مغرض با گرایشهای یهودی مورد تحریف گسترده قرار بگیرد، تا نهضت فرهنگی مسلمین در وجه غالب آن برخاسته از ریشه‌های یهودی شناسانده شود.
بیشتر مندرجات الفهرست مارا به قبول این نظریه رهنمون میشود که کتاب الفهرست در بدو امر یک منبع موثق و کتابنامه‌ای نسبتا معتبر از آثار مکتوب به زبان عربی و یا ترجمه به عربی از زبان یونانی و سریانی در سه یا چهار سده نخستین هجری بوده است که با مرور زمان در دست نسخه‌برداران خود فروخته و مغرض چرخیده و محتوای آن به طرز فاجعه‌آمیزی دچار تحریف و گزافه‌گوئی و دروغ‌بافی شده است.

در شرایطی که کتاب الفهرست در معرفی نمونه خط و الفبای ملل مختلف به هذیان گویی کامل نزدیک میشود، این دقت بی‌نظیر در معرفی حروف عبری ما را تنها و تنها به این نتیجه قطعی و تردید ناپذیر رهنمون می شود که یا ابن ندیم شخصی یهودی است و یا جاعلین کتاب او که بیش از ٩٠ درصد محتوای آن را دستکاری کرده‌اند، یهودیان مغرضی بوده‌اند.

نخست این که نسخه‌های موجود کتاب الفهرست در وجه عمده آن آشی یهودی پخته است

الفهرست در یک کلام، سرچشمه تمام علوم یونان باستان و دوره اسلامی را از میان فارسیان و به همت یهودیان می‌شناسد. الفهرست این دیدگاه را به این صراحت اعلام نمیکند، بلکه با ظرافتهای خاص خودش، آن را چنان استادانه در لابه‌لای گزارشهای عریض و طویل خود تحویل خواننده خواب آلود خود میدهد که خماری او را صد چندان میکند به طوری که در طول بیش از هزار سال از عرب و عجم همگی کتاب او را، علیرغم تضادهای بیمارگونه بسیارش، تنها مرجع رسمی و تنها شناسنامه معتبر گذشته ملتهای شرق بشناسند. 

الفهرست تقریبا خاستگاه علم جهان باستان را منحصرا از میان فارسیان میداند و حتی علم یونان را علمی انتقالی از بین فارسیان در جریان حمله اسکندر معرفی میکند. 

بزرگنمائی در خصوص قدرت سیاسی و علمی فارسیان در جهان باستان از خطوط ثابت الفهرست است و چنانکه دیدیم، حرص و ولع بی‌پایان خود در معرفی مجد و عظمت دوره ساسانی و دست‌آوردهای علمی مفروض آن را به وضوح نشان میدهد. اما حافظه این کتاب، در یک کلام، با مفهوم «اشکانیان» ناآشناست. دائره المعارف بزرگ اسلامی نیز ضمن استناد به عبارت «ملوک الطوائف» به نقل از الفهرست، آن را درون پرانتز معادل «اشکانیان» معرفی میکند. 
نظرات 0 + ارسال نظر
امکان ثبت نظر جدید برای این مطلب وجود ندارد.